الکتروموتور

موتور های الکتریکی (الکتروموتور) چیست ؟

الکتروموتور وسیله‌ای است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. وقتی که یک هادی حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد. نیرویی بر روی آن هادی حامل جریان از سوی میدان مغناطیسی اعمال می شود .الکتروموتور(موتور الکتریکی) وسیله ای الکترونیکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند.اکثر موتورهای الکتریکی‌ با برهمکنش بین میدان مغناطیسی موتور و جریان الکتریکی در سیم پیچ کار می کنند.

الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست ؟ الکتروموتور در انواع الکتروموتور معمولی (TEFC)، الکتروموتور ضد انفجار، موتور کولری و از لحاظ برق مصرفی در دو نوع الکتروموتور تک فاز و الکتروموتور سه فاز وجود دارد.معمولاً برای الکتروموتور با برند های مختلف، فلنج همان برند می تواند مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال فلنج موتوژن فقط مناسب الکتروموتور های این شرکت است و نمی توان از فلنج الکتروژن برای آن ها استفاده نمود.

به استثنای برند های چینی که معمولا میتوان هر فلنج چینی را می توان به آن متصل کرد ،  منظور از نیم فلنج این است که ابعاد آن از فنج معمولی کوچک تر و مناسب فضاهای کوچکتر می باشد .اغلب موتورهای الکتریکی دوار هستند اما موتور خطی هم وجود دارند.

تاریخچه الکتروموتور

در سال ۱۸۸۲ نیکولا تسلا با پایه‌گذاری اصول میدان مغناطیسی دوار، راه را برای استفاده از میدان دوار به عنوان یک نیروی مکانیکی باز کرد. این مسئله باعث شد که در سال ۱۸۸۳ او از این اصول برای طراحی یک موتور القایی دو فاز استفاده کند. در ۱۸۸۵ «گالیلئو فراریس (Galileo Ferraris) به طور مستقل شروع به انجام تحقیقاتی در این باره کرد و در سال ۱۸۸۸ نتایج تحقیقاتش را در قالب مقاله ای به آکادمی سلطنتی علوم در تورین ایتالیا ارائه نمود.

این حرکت نیکولا تسلا در سال ۱۸۸۸ چیزی بود که امروزه برخی از آن به عنوان «انقلاب صنعتی دوم» یاد می‌کنند، زیرا این حرکت به تولید آسان تر انرژی الکتریکی و همچنین امکان انتقال انرژی الکتریکی در طول مسافت‌های طولانی منجر شد. قبل از اختراع موتورهای جریان متناوب به وسیله تسلا موتورها به وسیله حرکت دائم یک هادی در میان میدان مغناطیسی ثابت به حرکت در می‌آمدند.

تسلا به این نکته اشاره کرد که می‌توان کلکتورهای موتور را حذف کرد بطوریکه موتور به وسیله میدانی دوار به حرکت در آید. تسلا بعدها موفق شد که حق امتیاز شماره ۰٫۴۱۶٫۱۹۴ ایالات متحده برای اختراع موتور را اخذ کند. این موتور که در بسیاری از عکس های تسلا نیز هست یک نوع موتور القایی محسوب می‌شود.

موارد استفاده الکتروموتور

کاربرد موتور الکتریکی چیست و موارد استفاده الکتوموتور چیست؟ کاربرد الکتروموتور محدود به زمینه خاصی نیست و در منازل، کارگاه ها و کارخانه ها کاربرد دارد ،همچنین برای پمپاژ مایعات با آب، روغن و مواد جامد ریز بسیار مفید است.
از موارد استفاده الکتوموتور می توان به این مثال  اشاره کرد که ما برای انجام کارهای مکانیکی به راهی برای تولید انرژی مکانیکی از برق نیاز داریم. برای این منظور از موتور الکتریکی استفاده می کنیم که برق را از ورودی خود دریافت می کند و از خروجی آن نیروی مکانیکی را تامین می کند. در اینجا برخی از کاربردهای موتورهای الکتریکی آورده شده است:
صنایع پتروشیمی و سیمانکارخانه‌های مختلف مواد غذاییصنایع پوشاک – ساختمانابزارهای قدرتی و سرعتیدمنده‌ها – فن‌ها
ماشین آلات صنعتیپمپ ها – توربین‌هادینام – کمپرسور -ابزارهای برقی (دلر، اره برقی و …)کشتی‎‌ها – محرک‌هاکارخانه‌های کاغذ سازی

انتخاب بهترین الکتروموتور

به منظور جلوگیری از هدر رفتن هزینه و زمان باید با توجه به کاربری و شرایط، الکتروموتور با مناسب ترین و بهترین مشخصات انتخاب شود که در ادامه هشت مورد از مهمترین مشخصات توضیح داده خواهد شد.

1- قدرت(توان) و گشتاور

برای انتخاب موتورالکتریکی ، گشتاور و قدرت دو مشخصه بسیار مهم است که ابعاد الکتروموتور را برای استفاده و کاربری های مختلف تعیین می کنند. قدرت و سرعت الکتروموتور باید برای استفاده مورد نظر مطابقت داشته باشند.

دسته بندی موتورالکتریکی بر اساس قدرت مصرفی به طور کلی به سه دسته تقسیم می شود:

موتور کوچک (0.05 تا 1 اسب بخار)
موتور متوسط (1 تا 400 اسب بخار)
الکتروموتور بزرگ (100 تا 50000 اسب بخار)
 

2- ولتاژ و فرکانس

مکانی که از الکتروموتور استفاده می شود ولتاژ و فرکانس مورد نیاز را تعیین می کند. ولتاژ تغذیه می تواند یک یا سه فاز باشد. معمولاً در ایران موتور های سه فاز ساخته شده در ولتاژ دوگانه 230/460 ولت، با فرکانس 50 هرتز باشد.که البته میتوان با استفاده از دستگاه هایی مانند اینورتر فرکانس را تغییر داد تا به سرعت دور شافت دلخواه رسید. در ادامه جدول در رابطه با فرکانس و سرعت ارائه میشود.

3- اندازه فریم و قاب

قدرت و سرعت الکتروموتور ابعاد فریم را تعیین می کنند. اندازه فریم در حقیقت فاصله مرکز شافت خروجی الکتروموتور تا زیر پایه است. این اطلاعات برای نصب موتور لازم است.که در جدول زیر نسبت ابعاد فریم و شفت نسبت به قدرت و سرعت نمایش داده شده است.

4 – نوع محفظه الکتروموتور

محفظه یا فریم موتور نه تنها اجزا را در کنار هم نگه می دارد، بلکه از اجزای داخلی در برابر رطوبت و آلودگی ها محافظت می کند. میزان حفاظت و خنک شدن موتور به نوع محفظه بستگی دارد. محفظه ها الکتروموتور دارای دو دسته بندی کلی هستند که عبارتند از:

موتور محفظه باز (open)موتور محفظه بسته (close)

 

یک محفظه الکتروموتور خوب از گرد و غبار ، روغن ، آب و مایعات فشار بالا محافظت می کند تا موتور بتواند در محیط های خانگی صنعتی و شرایط محیط سخت مورد استفاده قرار بگیرد. در ادامه به دسته بندی نوع محفظه الکتروموتور بر اساس استاندار NEMA خواهیم پرداخت و هر کدام از این عبارات ها را توضیح خواهیم داد.

5- کلاس عایق‌بندی

گرما بزرگترین دشمن موتور است. عمر موتور تا حد زیادی به مقدار افزایش دما سیم پیچ ها بستگی دارد. هدف اصلی از عایق بندی، محافظت از سیم پیچ های استاتور در برابر گرما است. هرچقدر که الکتروموتور مدت زمان بیشتر با حداکثر دمای برای کلاس عایق کار کند .

عمر مفید آن کاهش خواهد یافت به عنوان مثال الکتروموتور با کلاس عایق F در صورت 20000 ساعت کار در دمای 155 درجه نیمی از عمر مفید خود را از دست داده است.که در ادامه نمودار مربوط به کلاس های عایقی مختلف رابطه آن با دما و طول عمر مفید دینام قرار داده شده است.

6 – راندمان

راندمان موتور بیانگر این موضوع است که دستگاه مورد نظر چه درصدی از برق ورودی را به کار مفید و توان مفید مکانیکی (روی شفت) انتقال می‌دهد و چه مقدارش را به‌صورت گرما تلف می‌کند.

استاندارد IEC 60034-30-1:2014 چهار دسته‌بندی برای ساخت الکتروموتور ها ازنظر راندمان تعریف کرده است. این دسته‌ بندی‌ها با کدهای مشخصه IE که مخفف International Efficiency است، به‌ صورت زیر تعریف می شوند:

 

7 – چرخه کار

انتخاب یک موتور الکتریکی مناسب به الگوی توان گرفته شده از آن نیز بستگی دارد، که این چرخه کاری می تواند ثابت یا متغیر در مدت زمان مشخص باشد، تکرار یک چرخه تغییرات یا بار اعمالی به موتور با گشتاور ضربان دار یا ضربه باشد.

چرخه کاری یک الگوی قدرت گرفته شده در یک دوره زمانی مشخص است و به صورت نسبت زمان به چرخه کار بیان می شود.شروع مکرر باعث کاهش عمر می شود زیرا جریان هجومی هنگام راه اندازی رسانا را به سرعت گرم می کند. چرخه وظیفه نیز عاملی در اندازه موتورهای الکتریکی است.

8 – شرایط محیطی نصب

معمولاً درباره محیط نصب الکتروموتور بایستی یک سری شرایط در نظر گرفته بشود تا عمر قسمت‌های مختلف موتور 3 فاز مانند عایق بین سیم‌ پیچ‌ها، بلبرینگ‌ها، گریس استفاده‌شده در بلبرینگ و … به حداکثر برسد. مهم‌ترین این شرایط مربوط است به دما، رطوبت، لرزش و ارتفاع و… در محل نصب. معمولاً قدرت و جریان نامی موتور الکتریکی برای حداکثر دمای 40 ° C و ارتفاع (از سطح دریا) 1000 متر طراحی‌شده است.

اگر شرایط دما و ارتفاع محیط از این مقادیر تجاوز کند، حتماً باید الکتروموتور کمتر از مقدار نامی زیر بار برود. مقادیر و ضرایب طبق دستورالعمل سازنده بایستی اعمال بشود. برای خرید الکتروموتور حتما باید با مشاورین تخصصی ما به صورت رایگان در تماس باشید .

 

انواع الکتروموتور (موتورهای الکتریکی – انواع دینام)

1-موتورهای DC

2-موتورهای سنکرون

3-موتورهای القایی سه فاز ( موتور آسنکرون)

4-موتورهای القایی تک فاز (موتور آسنکرون)

5-سایر موتورهای خاص و فوق خاص (مانند موتور پله ای)

الکتروموتور جریان متناوب یا AC

عمومی ترین الکتروموتور های مورد استفاده در صنعت و خانگی الکتروموتور های القایی AC هستند.

انواع الکتروموتور AC جریان متناوب :

1- الکتروموتور آسنکرون (Asynchronous)2- الکتروموتور سنکرون (Synchronous)

الکتروموتور AC آسنکرون قفسه سنجابی چیست؟

موتورهای قفسی کروی دارای روتور استوانه ای با میله های آلومینیومی یا مسی در داخل سوراخ های جانبی آهنی یا فولادی هستند و از دو نوع ساخته می شوند که نوع اول از میله های گرد و نوع دوم از میله های مستطیلی شکل می باشد.پره‌های روتور موتور الکتریکی به‌صورت مورب طراحی شده‌اند تا اثر میدان‌های استاتور روی روتور همپوشانی داشته باشد و از لرزش یا توقف در هنگام راه‌اندازی جلوگیری کند.
 

مزایای الکتروموتور آسنکرون قفس سنجابی :

1- سرعت گردش این الکتروموتور در بارهای مختلف تقریبا ثابت است.2- به دلیل قیمت مناسب و سادگی در طراحی در بسیاری از صنایع جایگزین موتورهای دیگر شده است.
3- تغییر بار باعث از حرکت ایستادن این نوع الکترو موتور نمی شود.4- نسبت به الکترو موتور های سیم پیچی شده (Slip Ring ) دارای ضریب قدرت بهتری هستند.
 

الکتروموتور القایی AC چیست ؟

الکتروموتور های AC القایی همانند بیشتر موتورهای الکتریکی دارای یک قسمت ثابت بیرونی به نام استاتور و یک روتور که درون آن می چرخد دارند. موتورهای الکتریکی از میدان مغناطیسی دوار به طور مجازی برای گرداندن روتورشان استفاده می کنند. موتور سه فاز القایی AC تنها نوعی است .

که در آن میدان مغناطیسی دوار به طور طبیعی بوسیله استاتور به خاطر طبیعت تغذیه گر آن تولید می شود. در حالیکه در موتورهای DC به وسیله ای الکتریکی یا مکانیکی برای تولید این میدان دوار نیاز دارند. برای راه انداز یک موتور القایی AC تک فاز احتیاج به یک وسیله الکتریکی خارجی برای تولید این میدان مغناطیسی چرخشی است.در درون هر موتور AC دو سری آهنربای مغناطیسی تعبیه شده است .

انواع الکتروموتور القایی :
1. الکتروموتور القایی تک فاز2. الکتروموتور القایی سه فاز

الکتروموتور تک فاز

به دلیل قیمت مناسب و کم بودن هزینه نگهداری بیشترین مصرف را در صنعت دینام تک فاز دارند. در این مدل از موتورهای الکتریکی از یک کلاف یا پیچه استفاده می شود و با یک منبع تغذیه متناوب تک فاز کار می کند. موتور تک فاز خود راه انداز نیست و در همه انواع موتور الکتریکی تک فاز، روتور از نوع قفس سنجابی است.

هنگامی که موتور به یک منبع تغذیه تک فاز متصل است کلاف اصلی دارای جریانی متناوب می شود. این جریان متناوب میدان مغناطیسی ضربانی تولید می کند. به سبب القا، روتور تحریک می شود. چون میدان مغناطیسی اصلی ضربانی است گشتاوری که برای چرخش موتور الکتریکی لازم است بوجود نمی آید و سبب ارتعاش روتور و نه چرخش آن می شود.

از این رو موتور الکتریکی تک فاز به دستگاه آغازگر (استارتر) نیاز دارد که می‌ تواند ضربات آغازی را برای چرخش موتور تولید کند. استارتر الکتروموتور تک فاز اساسا کلاف اضافی در استاتور است (پیچ راه انداز). کلاف استارت می‌تواند دارای خازنهای سری و یا سوئیچ گریز از مرکز باشد.

انواع الکتروموتور تک فاز

انواع دینام تک فاز عبارتند از:

1-الکتروموتور تک فاز AC با فاز شکسته2-الکتروموتور تک فاز AC با استارت خازنی3-الکتروموتور تک فاز AC با خازن دائمی اسپیلت

برندهای مطرح الکتروموتور تک فاز

الکتروموتور تک فاز موتوژنالکتروموتور تک فاز الکتروژن
الکتروموتور تک فاز ELKOالکتروموتور تک فاز دیزل ساز

الکتروموتور سه فاز

برای کاربردهای نیازمند به توان بالاتر، از الکتروموتور سه فاز AC (یا چند فاز) استفاده می شود. الکتروموتور سه فاز از اختلاف فاز موجود بین فازهای منبع تغذیه چند فاز الکتریکی برای ایجاد یک میدان الکترومغناطیسی دوار درونشان، استفاده می‌کنند.

اغلب، روتور شامل تعدادی هادی‌ های مسی است که در فولاد قرار داده شده‌اند. از طریق القای الکترومغناطیسی میدان مغناطیسی دوار در این هادی‌ ها القای جریان می کند، که در نتیجه منجر به ایجاد یک میدان مغناطیسی متعادل کننده شده و موجب می شود که محور الکتروموتور در جهت گردش میدان به حرکت در آید.

 

انواع الکتروموتور سه فاز

انواع دینام سه فاز عبارتند از:

الکتروموتور سه فاز قفس سنجابی
الکتروموتور سه فاز قفس سنجابی با روتور سیم پیچی شده (اسلیپ رینگ)
 
از 1000 وات

الکتروموتورDC

یک نوع موتور کنترلی است که در لیست سیستم های کنترل فیدبک قرار دارند. میزان اینرسی در الکتروموتور DC کمتر اعلام شده است و این روند سبب می شود که تغییر سرعت در آنها سریع تر از سایر موارد مشابه در بازار باشد. محور خروجی در موتورالکتریکی DC بسیار مهم است.

 

اجزای الکتروموتور :

بدنه یا قاب: پوششی است که با در بر گرفتن تمام اجزای موتور از آن‌ها محافظت می‌کند.
شافت : قطعه‌ای به شکل میله است که نیرو یا گشتاور را از یک وسیله به وسیله دیگر منتقل می‌کند.
استاتور : از تعدادی آهن ربا دائمی یا الکتریکی تشکیل شده است. آهنربا های الکترومغناطیسی دارای یک سیم پیچ دارند که معمولاً از سیم مسی ساخته شده است.
کموتاتور : این قطعه که در نزدیکی استاتور است جهت جریان را در دستگاه تغییر میدهد. این یکی از قطعات متحرک در موتورهای الکتریکی است.
جاروبک : قطعه ای است که برای تکمیل سوئیچ و تغییر جریان استفاده میشود و با کموکاتور در تماس است.
روتور: روتور یا همان آرمیچر قطعه حامل جریان است که در مرکز موتور الکتریکی قرار دارد. و زمانی که تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار میگیرد و سیم پیچ برای ایجاد گشتاور مکانیکی در تعامل است و چرخش شافت را ایجاد می کند.
بلبرینگ ها: یاتاقان های یک موتور الکتریکی در نزدیکی نقطه ای قرار دارند که شافت از قاب و بدنه خارج می شود. این اجازه می دهد تا شافت با حداقل اصطکاک بچرخد و حرکت ناخواسته را از بین می برد.
براکت: براکت به قاب در قسمت انتهای قاب متصل شده است، شافت الکتروموتور متصل شده و وسیله ای برای ایمن سازی دستگاه و محل عبور شافت میباشد.برای دریافت بهترین قیمت الکتروموتور وقطعات مربوطه با مشاورین ما در تماس باشید .
download 1
 

نحوه پلاک خوانی الکتروموتور

روی انواع موتورهای الکتریکی، پلاکی توسط کارخانه نصب می گردد که کلیه اطلاعات موتور الکتریکی برای راه اندازی، روی آن آورده می شود و در صورتی که موارد اعلام شده به درستی رعایت نشود موتور الکتریکی می سوزد و یا عمر مفید آن کاهش پیدا می کند.

Article Electricmotor 16
 
 
No : مدل موتور که معمولا توسط کار خانه مشخص می شود.
Type : نام موتور، با داشتن نام موتور و مراجعه به شرکت سازنده می توانید اطلاعات بیشتری در مورد موتور بدست آورید.
AMPS : حداکثر جریان مجازی است که موتور برای کار کردن به آن نیاز دارد.
V : ولتاژ کاری موتور الکتریکی می باشد که نباید ولتاژ بیشتر و یا کمتر به سیم پیچ های الکتروموتور صنعتی اعمال گردد. در صورت وجود علامت ستاره (Y) یا مثلث (Δ)، ولتاژ در همان اتصال استفاده می شود (مثلا ولتاژ کاری موتور بالا 415 ولت در حالت ستاره است).
HERTZ : مشخص کننده فرکانس کاری موتور می باشد، معمولا فرکانس کاری موتور ها 50 یا 60 هرتز است.

نکته : دور موتور یک موتور الکتریکی با فرکانس آن ارتباط دارد. بنابراین فرضا در فرکانس 50 هرتز 1500 دور است، در فرکانس 60 هرتز دیگر دور 1500 ندارد.

DATE: مشخص کننده تاریخ ساخت موتور است.
R.P.M: نشان دهنده دور موتورالکتریکی در یک دقیقه در روی شقت خروجی می باشد.
KW: مقدار توان الکتروموتور را نشان می دهد.

نکته: اگر روی الکتروموتوری نوشته شده بود 380/220 =V بدین معنی است که در شبکه برق 110 ولت که برخی از کشورها استفاده می شود باید بصورت مثلث و در کشورهای که ولتاژ 220 ولت (ولتاژ بین یک فاز و نول) دارند مثل ایران باید بصورت ستاره بسته شود.

IP= میزان حفاظت الکتروموتور در مقابل گرد و غبار طبق جدول زیر می باشد.
P.H= انواع حفاظت ها طبق استاندارد دین 40050
P00= باز بدون حفاظت در مقابل تماس با اجسام خارجی و آب، در این مورد موتور باید در یک فضای سرپوشیده نگه داری شود.
P10= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی – محافظ در مقابل آب، موتور می تواند در فضای بازو زیر باران کار کند.
P11= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی – محفوظ در مقابل آب
P20= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط بدون حفاظ در مقابل آب، برای موتور باید سرپوش مناسب تهیه شود.
P21= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط – ضد آب
P22= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط – محفوظ در مقابل ترشح آب به طور عمودی یا مایل با زاویه بیشتر از 30 درجه نسبت به افق
P30= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن – بدون محافظت در مقابل آب
P32= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن – محفوظ در مقابل ترشح آب
P31= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن – ضد آب
بطور عمودی یا مایل با زاویه بیشتر از 30 درجه نسبت به افق
P40 و بالاتر: حفاظت شده در برابر کلیه عوامل خارجی

 

  • صندلی های برقی
  • بالابر شیشه ها
  • فن برای بخاری و کولر
  • فن رادیاتور
  • برف پاک کن
  • استارت موتور
  • ممکن است یک موتور AC به جای موتور بنزینی، حرکت اصلی خودرو را به عهده بگیرد.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *